
1. Pytania ogólne – wprowadzane są przez jedną z dwu partykuł: pisaną łącznie أَ (ᵓa) oraz pisaną rozłącznie هَلْ (hel), które odpowiadają polskiemu pytajnikowi czy, np.:
أَفاطِمةُ مُدَرِّسةٌ
Czy Fatima jest nauczycilką?
هَلْ أَنْتِ سَعيدةٌ؟
Czy jesteś szczęśliwa?
أَزُرْتُمْ والِدَيْكُمْ أَمْسِ؟
Czy odwiedziliście wczoraj waszych rodziców?
هل غادَرَتْ مَرْيَمُ البِلادَ؟
Czy Maria wyjechała z kraju?
W pytaniach ogólnych zawierających przeczenie używa się tylko partykuły أ (ᵓa), np.:
ألستَ مُهَنْدِساً؟
Czy nie jesteś inżynierem?
أَلَمْ تُسافِرْ أُخْتُكِ إلى المَغْرِبِ؟
Czy twoja siostra nie wyjechała do Maroka?
أَلا يُريدونَ الذَهابَ مَعَنا إلى المَسْرَحِ؟
Czy nie chcą iść z nami do teatru?
أَلَنْ تَدْرُسي الفَلْسَفةَ؟
Czy nie będziesz studiowała filozofii?
Na tak postawione pytania odpowiadamy:
- twierdząco za pomocą partykuły نَعَمْ (naᶜam), np.:
(نَعَمْ (لَسْتُ مُهَنْدِساً
Tak (nie jestem inżynierem).
(نَعَمْ (لَمْ تُسافِرْ
Tak (nie wyjechała).
(نَعَمْ (لا يُريدونَ
Tak (nie chcą).
(نَعَمْ (لَنْ أَدْرُسَ الفَلْسَفةَ
Tak (nie będę studiowała filozofii).
- przecząco za pomocą partykuły بَلى (balā), np.:
(بَلى (أنا مُهَنْدِسٌ
Nie (jestem inżynierem).
(بَلا (سافَرَتْ
Nie (wyjechała).
(بَلا (يُريدونَ
Nie (chcą).
(بَلى (سَوْفَ أَدْرُسُ الفَلْسَفةَ
Nie (będę studiowała filozofię).
Partykułę أَ (ᵓa) – i tylko ją – można użyć w pytaniach dających możliwość wyboru, które w języku polskim odpowiadają zdaniom typu „to – czy to”, np.:
أَمَشْغولٌ أَنْتَ الآنَ أَمْ عِنْدَكَ وَقْتٌ؟
Jesteś teraz zajęty, czy masz czas?
أَتَشْرَبينَ القَهْوةَ أَم الشايَ؟
Pijesz kawę czy herbatę?
Należy przy tym pamiętać, że spójnikiem w tego rodzaju zdaniach pytajnych jest أَمْ (ᵓam) a nie أَوْ (ᵓaw).
2. Pytania szczegółowe – wprowadzane są przez zaimki pytajne:
- ما (mā), ماذا (māḏā) – co? Pierwszy używany w zdaniach nominalnych, np.: ما هذا؟ (mā hāḏā – Co to jest?), drugi natomiast w zdaniach z orzeczeniem czasownikowym, np.: ماذا فَعَلْتُمْ؟ (māḏā faᶜaltum – Co zrobiliście?).
- مَنْ (man) – kto?, np.: مَنْ أَنْتَ؟ (man anta – Kim jesteś?), مَنْ زارَكَ؟ (man zāra-ka – Kto cię odwiedził?).
- كَيْفَ (kayfa) – jak?, np.: كَيْفَ صِحَّتُكُمْ (kayfa ṣiḥḥatu-kum – Jak wasze zdrowie?), كَيْفَ أَصِلُ إلى وَسَطِ المَدينةِ؟ (kayfa ᵓaṣilu ᵓilā wasaṭi l-madīnati – Jak dotrę do centrum miasta?).
- مَتى (matā) – kiedy?, np.: مَتى سَتَرْجَعينَ؟ (matā sa-tarǧaᶜīna - Kiedy wrócisz?)
- أَيْنَ (ᵓayna) – gdzie?, np.: أَيْنَ أَنْتَ ساكِنٌ؟ (ᵓayna ᵓanta sākinun – Gdzie mieszkasz?
- كَمْ (kam) – ile? W odniesieniu do rzeczowników policzalnych wymaga biernika liczby
pojedynczej, np.: كَمْ كِتاباً؟ (kam kitāban – ile
książek), كَمْ رَجُلاً؟ (kam raǧulan – ilu
mężczyzn), كَمْ طالِبةً؟ (kam ṭālibatan
– ile studentek).
Dla niepoliczalnych konieczne jest dodatkowo użycie przyimka مِنْ (min), np.: كَمْ مِنَ السُكَّرِ (kam mina s-sukkari – Ile cukru?), كَمْ مِنَ الماءِ؟ (kam mina l-māᵓi – ile wody), كَمْ مِنَ النُقودِ (kam mina n-nuqūdi – Ile pieniędzy?), كَمْ مِنَ الناسِ؟ (kam mina n-nāsi – Ilu ludzi?).
Pytając o cenę (po ile? za ile?) użyjemy wyrażenia بِكَمْ (bi-kam), np.: بِكَمِ التُفّاحُ؟ (bi-kam t-tuffāḥu – Po ile są jabłka?), بِكَمْ ديناراً بِعْتَ سَيّارَتَكَ؟ (bi-kam dīnāran biᶜta sayyārata-ka – Za ile dinarów sprzedałeś swoje auto?).
Pytanie o godzinę: كَمِ الساعةُ؟ (kami s-sāᶜatu – Która jest godzina?), w odróżnieniu od كَمْ ساعةً؟ (kam sᶜatan – Ile godzin?)
- أَيٌّ (ᵓayyun) – który? jaki? (z rzeczownikami rodzaju żeńskiego możliwe choć niekonieczne użycie formy (ᵓayyatun), np.: أَيُّ رَقْمٍ هذا؟ (ᵓayyu raqmin hāḏā – Jaki to numer?), أَيَّ / أَيَّةَ مَدينةٍ زُرْتُمْ؟ (ᵓayya / ᵓayyata madinatin zurtum – Które miasto zwiedziliście?), a także z przyimkami, np. بِأَيِّ (bi-ᵓayyi – którym, jakim), مَعَ أَيِّ (maᶜa ᵓayyi – z którym), إلى أَيِّ (ᵓila ᵓayyi – do którego) itd.
