Liczebniki główne

Liczebnik ṯn^yēn, a dla rodzaju żeńskiego ṯint^yēn – dwa, dwie jest z reguły pomijany, ponieważ zawarty jest już w formie liczby podwójnej. Jeśli jednak zostanie użyty, to najczęściej po rzeczowniku w liczbie mnogiej, np.: byūt ⁱṯn^yēn – dwa domy, ṭālibāt ṯint^yēn – dwie studentki.

Liczebniki z przedzialu 3 do 10 wymagają po sobie rzeczownika nieokreślonego w liczbie mnogiej, np.: tlet defātir – trzy zeszyty, arbaᶜ seyyārāt – cztery samochody, sebiᶜ muhandisīn – siedmiu inżynierów, ṯmen mudun – osiem miast, ᶜašir benāt – dziesięć dziewcząt. Jak widać, inaczej niż w języku literackim rodzaj gramatyczny liczebnika nie zmienia się w zależności od rodzaju wyliczanego rzeczownika. Kiedy jednak wyliczany rzeczownik zaczyna się od samogłoski, wówczas w zakończeniu liczebnika pojawia się przeważnie spółgłoska t, np.: arbaᶜt⏝esābīᶜ – cztery tygodnie, hamst⏝išhur – pięć miesięcy, tleṯt⏝aflām – trzy filmy.

Po liczebnikach od 11 do 100 oraz po pełnych setkach, tysiącach, milionach itd. rzeczownik występuje w liczbie pojedynczej, np.: daᶜaš kitāb – 11 książek, arabaṭaᶜaš waraqa – 14 kartek, sitte⏝w-tlāṯīn ǧundī – 36 żołnierzy, mīt dīnār – 100 dinarów, mīt^yēn filis – 200 filsów, ḫamsmīt kīlōmetir – 500 km, elif sene – 1000 lat.

Zasady te odnoszą się również do liczebników elf – tysiąc, milyōn – milion czy milyār – miliard, które zachowują się jak rzeczowniki, np.: ᶜaširt⏝ālāf – dziesięć tysięcy, ḫumuṣṭaᶜaš elif – piętnaście tysięcy czy sebiᶜ melāyīn – siedem milionów.

Natomiast w liczebnikach złożonych powyżej stu o postaci rzeczownika decyduje ostatni człon, np.: miyye⏝w-ᶜaširt⏝ayyām – 110 dni, elif ū-ṯmānye⏝w-sebᶜīn metir – 1078 metrów. Jeśli zaś ostatnim członem liczebnika złożonego jest 1 lub 2, to cała fraza przyjmuje formę jak w następujących przykładach: mīt reǧǧāl ū-wāḥid – 101 mężczyzn, mit^yēn ṭāliba ū-wiḥde – 201 studentek, miyye⏝w-dinārēn – 102 dinary.

Gdy rzeczownik jest określony, wówczas liczebnik stoi po nim, np.: le-byūt⏝il-ḫamse – (tych) pięć domów, il-mudun⏝il-ᶜašra – (te) dziesięć miast, denānīr-ī⏝s-sebᶜa – moje siedem dinarów, rusul⏝il-Masīḥ⏝iṯ-ṯnaᶜaš – dwunastu apostołów Chrystusa, l-asmá il-miyye – (te) sto nazwisk.

Liczebniki porządkowe

W przedziale od 1-10 zachowują się podobnie jak w języku literackim. Jeśli występują po rzeczowniku, zgadzają się z nim pod względem określoności, rodzaju i liczby, np.: iṣ-ṣaff⏝il-awwal – pierwsza klasa, iǧ-ǧāᵓiza⏝l-ūlā – pierwsza nagroda, is-senewāt⏝il-ūlā- – pierwsze lata, il-masīḥiyyīn⏝il-awāᵓil – pierwsi chrześcijanie, il-yōm⏝il-ᶜāšir – dzień dziesiąty.
Gdy natomiast liczebnik porządkowy stoi przed rzeczownikiem, wtedy przyjmuje zawsze formę rodzaju męskiego, np.: ᶜāšir yōm bi⏝š-šahar – dziesiąty dzień miesiąca, ḫāmis akbar dawla bi⏝l-ᶜālam – piąte największe państwo na świecie.
Od jedenastu w górę funkcję liczebników porządkowych pełnią liczebniki główne, tylko tylko że występują po rzeczownikach i są określone przedimkiem, np.: iṭ-ṭālib id-daᶜaš bi⏝l-qāᵓima – jedenasty student na liście, is-seyyāra⏝s-sitte ū-l-ᶜišrīn bi⏝ṣ-ṣaff – dwudzieste szóste auto w kolejce.