Rozlewiska na południu Iraku

Zaimki osobowe

Liczba pojedyncza Liczba mnoga
1 os. ānī, āne, ane iḥne
2 os. r.m. inte intū
2 os. r.ż. intī inten
3 os. r.m. huwwa humma
3 os. r.ż. hiyya hinne

W liczbie mnogiej formy żeńskie inten oraz hinne są bardzo często zastępowane przez odpowiednie zaimki rodzaju męskiego intū i humma.

Zaimki wskazujące

a) bliższy
Liczba pojedyncza Liczba mnoga
r.m. hāḏe, he- haḏōle, haḏōl, ḏōle
r.ż
-hāḏī, hāye, he- haḏennī, ḏennī
b) dalszy
Liczba pojedyncza Liczba mnoga
r.m. ḏāke, heḏāke, ḏāk ḏōlāk, haḏōlāk
r.ż. heḏīč, ḏīčī, ḏīč ḏennīč, haḏennīč

Forma he- nie występuje samodzielnie, lecz zawsze w połączeniu z następującym po niej rzeczownikiem lub przymiotnikiem zaczynającym się od przedimka il-, jak np. he⏝l-weledten chłopiec, he⏝l-bneyyeta dziewczyna. Jak widać samogłoska przedimka została tutaj pominięta. Dzieje się tak zawsze, gdy wyraz poprzedzający przedimek kończy się na samogłoskę. Stąd też np. hāḏe⏝l-byetten dom, ḏīčī⏝l-medresetamta szkoła, hāye⏝l-mrayyeta kobieta.

Zaimki sufigowane (dzierżawcze i dopełnieniowe)

Liczba pojedyncza Liczba mnoga
1 os. -ī, -ye, -nī -ne, -na
2 os. r.m. -ek, -k -kum
2 os. r.ż. -ič, -č -čen
3 os. r.m. -e -hum
3 os. r.ż. -he -hin

Zaimek sufigowany 3 os. r.m. l. poj. zredukowany został do samogłoski (-eh-e), jednak w transkrypcji – dla gramatycznej przejrzystości – pierwotna spółgłoska h będzie zachowana.

Podobnie jak w języku literackim, za wyjątkiem 1 os. l.poj., te same zaimki sufigowane obsługują zarówno funkcję dzierżawczą jak i dopełnieniową, np.: byēt-īmój dom, kitāb-hejej książka, seyyārt-ehjego auto, mudīr-humich dyrektor, medīnat-nenasze miasto. Sufiks -nī zarezerwowany jest do czasowników, o czym mowa będzie w dalszej części. Rzeczowniki ebojciec oraz aḫbrat, przyjmując sufiks zaimka dzierżawczego, powiększają się o długą samogłoskę ū, np.: abū-yemój ojciec, abū-hjego ojciec, abū-humich ojciec (r.m.), aḫū-nenasz brat, aḫū-čtwój brat (r.ż.), aḫū-kumwasz brat.

Tego rodzaju konstrukcje dzierżawcze wyrażane są też z użyciem partykuły māl dla rodz. męskiego i mālat (malt) dla rodz. żeńskiego, np. il-byēt māl-nenasz dom, l-iktāb māl-hejej książka, is-seyyāra mālt-ehjego auto, il-mudīra mālat-humich dyrektorka.

W liczbie mnogiej z rzeczownikami osobowymi rodzaju żeńskiego oraz z rzeczownikami nieosobowymi niezależnie od radzaju gramatycznego używa się formy mālāt, np. il-muderrisāt mālāt-hinich (r.ż) nauczycielki, il-kutub mālāt-kumwasze książki, li-bzāzīn mālāt-nenasze koty.

Zaimki pytające

minū, minKto?

šinū, iš-, ši-, š-Co?

šlōn, kyēfJak?

wēnGdzie?

min wēn, mnyēnSkąd?

li-wēnDokąd?

šwakit, yemteKiedy?

šgedIle? (w odniesieuniu do rzeczy niepoliczalnych).

čemIle? (w odniesieniu do rzeczy policzalnych).

ib⏝byēš, byēšIle? Po ile? (dot. ceny), Która? O której? (dot. godzin), Czym? (za pomocą czego).

ey, yāhū, yāhīKtóry? Która?

lyēš, luwēšCzemu? Dlaczego?

il-menCzyj? Kogo? Komu?