W języku arabskim występują trzy samogłoski krótkie: a, i, u oraz ich trzy odpowiedniki długie: ā, ī, ū. Samogłoski krótkie są generalnie pomijane w piśmie. Właściwe odczytanie tekstu zapewnia znajomość słownictwa, reguł gramatycznych oraz kontekst. Teksty o randze ksiąg świętych, jak Koran czy Biblia, są zawsze zaopatrzone w znaki diakrytyczne (wokalizowane) celem wykluczenia jakiejkolwiek niejednoznaczości.

W pełni lub częściowo wokalizowane są teksty o przeznaczeniu edukacyjnym, literatura dziecięca oraz dawne i współczesne utwory poetyckie. Znaki samogłosek umieszcza się też w pojedynczych wyrazach, gdy zachodzi ryzyko dwuznaczności.

Krótką samogłoskę a zaznacza się za pomocą ukośnej kreseczki nad literą, samogłoskę i ukośną kreseczką pod literą, natomiast u czymś na kształt przecinka nad literą, jak w tym przykładzie: كُتِبَ (kutiba).

Wymowa samogłosek zależy w głównej mierze od dwu czynników:

• od sąsiedztwa innych głosek w danym wyrazie – tzw. spółgłoski emfatyczne tj. ṣ (ص), ḍ (ض), ṭ (ط) oraz ẓ (ظ) oraz tylnojęzykowe i gardłowe, tj. ḫ (خ), ġ (غ), q (ق), ḥ (ح), ᶜ (ع) powodują lekkie utylnienie artykulacji samogłosek. Jest to najbardziej zauważalne w przypadku samogłoski i, która przybiera wówczas barwę zbliżoną do polskiego y, np.: ḫibra (خبرة), ġirs (غرس), qird (قرد), ḥibr (حبر), ᶜilla (علّة).
• Od tego, z jakiej części rozległego świata arabskiego pochodzi rodzimy użytkownik arabszczyzny. Dotyczy to zwłaszcza samogłosek a oraz ā, które artykułowane są w sposób mniej lub bardziej zbliżony do polskiego e.

Do zapisu długich samogłosek ā, ī, ū używa się odpowiednio:

• litery ا (alif) lub ى (tzw. „alif maqṣūra”, czyli yāᵓ bez kropek), np. دار (dār) lub ليلى (Laylā),
• litery و (wāw), np. دور (dūr),
• litery ي (yāᵓ), np. دين (dīn).

Natomiast znak umieszczony nad literą alif oznacza zwarcie krtaniowe (hamzę) wraz z nastepującą bezpośrednio po nim długą samogłoską ā, jak np.: آمِر (ᵓāmir).