Alfabet arabski składa się z 28 liter, które zapisywane są od strony prawej do lewej. Niemal wszystkie oznaczają spółgłoski. W zależności od pozycji w stosunku do sąsiednich liter w tekście przyjmują różne postacie:
Postacie liter alfabetu arabskiego | Transkrypcja |
Nazwa litery |
|||
---|---|---|---|---|---|
Samodzielna | Początkowa | Środkowa | Końcowa | ||
ا | ا | ـا | alif | ||
ب | بـ | ـبـ | ـب | b | bāᵓ |
ت | تـ | ـتـ | ـت | t | tāᵓ |
ث | ثـ | ـثـ | ـث | ṯ | ṯāᵓ |
ج | جـ | ـجـ | ـج | ǧ | ǧim |
ح | حـ | ـحـ | ـح | ḥ | ḥāᵓ |
خ | خـ | ـخـ | ـخ | ḫ | ḫāᵓ |
د | د | ـد | d | dāl | |
ذ | ذ | ـذ | ḏ | ḏāl | |
ر | ر | ـر | r | rāᵓ | |
ز | ز | ـز | z | zāᵓ / zāy | |
س | سـ | ـسـ | ـس | s | sīn |
ش | شـ | ـشـ | ـش | š | šīn |
ص | صـ | ـصـ | ـص | ṣ | ṣād |
ض | ضـ | ـضـ | ـض | ḍ | ḍād |
ط | طـ | ـطـ | ـط | ṭ | ṭāᵓ |
ظ | ظـ | ـظـ | ـظ | ẓ | ẓāᵓ |
ع | عـ | ـعـ | ـع | ᶜ | ᶜayn |
غ | غـ | ـغـ | ـغ | ġ | ġayn |
ف | فـ | ـفـ | ـف | f | fāᵓ |
ق | قـ | ـقـ | ـق | q | qāf |
ك | كـ | ـكـ | ـك | k | kāf |
ل | لـ | ـلـ | ـل | l | lām |
م | مـ | ـمـ | ـم | m | mīm |
ن | نـ | ـنـ | ـن | n | nūn |
ه | هـ | ـهـ | ـه | h | hāᵓ |
و | و | ـو | w | wāw | |
ي | يـ | ـيـ | ـي | y | yāᵓ |
Niektóre litery (و, ز, ر ,ذ ,د ,ا) łączą się tylko z prawej strony. Zdarzają się więc takie wyrazy, w których każda z liter zapisywana jest osobno, jak np. درس czy دار. W specjalny sposób łączą się litery lām (ل) i alif (ا), tworząc ligatury o kształcie لا lub ـلا. Odrębną formę przyjmuje też w pewnych sytuacjach reprezentacja graficzna głoski tāᵓ na końcu wyrazu. Jest to tzw. tāᵓ marbūṭa (ة), czyli „t związane”, które wskazuje na określoną funkcję gramatyczną (zob. tutaj). Jedyną zaś literą, która nie reprezentuje żadnej wartości fonetycznej jest pełniący wyłącznie funkcję ortograficzną alif.
W sąsiedztwie liter mogą pojawić się (choć z reguły są pomijane) dodatkowe znaki diakrytyczne:
I. Hamzę piszemy:
1. Na początku wyrazu:
2. W środku wyrazu:
3. Na końcu wyrazu:
II. Nie piszemy hamzy:
III. Hamza zanika całkowicie:
Tekst Koranu zawiera jeszcze szereg innych znaków diakrytycznych, które określają zasady recytacji tekstu, co ilustruje poniższy cytat:
Pismo odręczne charakteryzuje się pewnymi uproszczeniami:
Kształt i sposób łączenia liter może się różnić w zależności od formy kaligraficznej. W najczęściej stosowanych w druku i w systemach komputerowych czcionkach wygląda to tak:
Natomiast tekst ten zapisany czcionką zbliżoną wyglądem do pisma odręcznego prezentuje się np. tak:
Ortografia arabska nie uwzględnia rozróżnienia na małe i duże litery