Język arabski rozróżnia dwa rodzaje gramatyczne: męski i żeński. Ten pierwszy nie ma odrębnego znacznika gramatycznego. Podstawowym wykładnikiem rodzaju żeńskiego jest afiks -at-, sygnalizowany w piśmie specjalną postacią litery ت , jaką jest ـة / ة (tzw. tāᵓ marbūṭa, czyli „tāᵓ zawiązane)”. Afiks ten ulega w wymowie częściowej neutralizacji. W wyrazach, które w wersji pisanej języka kończą się na tāᵓ marbūṭa (ـة / ة ) spółgłoska t jest w mowie przeważnie pomijana, a wykładnikiem rodzaju żeńskiego staje się wówczas wyłącznie poprzedzająca ją samogłoska a, jak w następujących przykładach: دَوْلةٌ (dawlatun – państwo), مَدينةٌ (madīnatun miasto), حَديقةٌ (ḥadīqatun – ogród), حَياةٌ (ḥayātun – życie), مَدْرَسةٌ (madrasatun – szkoła).
Nie dotyczy to sytuacji, gdy bezpośrednio po wyrazie z tego typu końcówką następuje opisujący go na zasadzie przydawki dopełniaczowej rzeczownik lub zaimek. W takim wypadku spółgłoska t znacznika rodzaju żeńskiego musi być w wymowie zachowana, jak np. حَديقةُ مَرْيَمَ (ḥadīqatu Maryama - ogród Marii).
Pojedyncze rzeczowniki, mimo że mają formę żeńską, są rodzaju męskiego, jak np.: خَليفةٌ (ḫalīfatun – kalif), عَلّامةٌ (ᶜallāmatun – uczony), رَحّالةٌ (raḥḥālatun – podróżnik).
Dwie inne, rzadziej występujące końcówki wskazujące na rodzaj żeński to:
● długa samogłoska ā, która w piśmie realizowana jest albo za pomocą litery alif (ا / ـا ), np.: دُنْيا (dunyā – świat), رُؤْيا (ruᵓyā – wizja), albo litery yāᵓ bez kropek (ى / ـى), np.: دَعْوى (daᶜwā – skarga), حُمّى (ḥummā – gorączka).
● afiks -āᵓ-, jak np.: صَحْراءُ (ṣaḥrāᵓu – pustynia), كِبْرِياءُ (kibriyāᵓu – wyniosłość, zarozumiałość).
Jest szereg rzeczowników rodzaju żeńskiego, które nie zawierają żadnego z tych znaczników gramatycznych. Ich żeńskość wynika wprost ze znaczenia, jak np.: أُمٌّ (ᵓummun – matka), عَجوزٌ (ᶜaǧūzun – stara kobieta), حامِلٌ (ḥāmilun – kobieta brzemienna), عَروسٌ (ᶜarūsun – panna młoda) albo też jest rezultatem konwencji językowej, jak np. parzyste części ciała: عَيْنٌ (ᶜaynun – oko), يَدٌ (yadun – ręka), أُذُنٌ (ᵓuḏunun – ucho), رِجْلٌ (riǧlun – noga), سِنٌّ (sinnun – ząb) oraz szereg innych rzeczowników, np.: أَرْضٌ (ᵓarḍun – ziemia), شَمْسٌ (šamsun – słońce), دار (dārun – dom), حَرْبٌ (ḥarbun – wojna), نارٌ (nārun – ogień), نَفْسٌ (nafsun – dusza), فَأس (faᵓsun – siekiera), خَمْرٌ (ḫamrun – wino), بِئْرٌ (biᵓrun – studnia).
Istnieje też pewna grupa rzeczowników, których rodzaj gramatyczny może być dowolnie traktowany jako męski lub żeński, jak np.: سوقٌ (sūqun – rynek), سَبيلٌ (sabīlun – ścieżka), طَريقٌ (ṭarīqun – droga), كَبِدٌ (kabidun – wątroba).
